Rodzaje magazynów – funkcje, klasyfikacja i ich zadania

Magazynowanie – co to i na czym polega

Magazynowanie to kompleksowy proces zarządzania zapasami, który obejmuje odbiór, składowanie, kontrolę oraz dystrybucję towarów. Polega na przechowywaniu dóbr w odpowiednio przystosowanych miejscach w celu ich ochrony i utrzymania w dobrym stanie, z zachowaniem ich dostępności w odpowiednim czasie.

Funkcje magazynów

Magazyny pełnią kilka kluczowych funkcji w ramach procesu magazynowania:

• przechowywanie – zapewnienie bezpiecznego i odpowiedniego miejsca składowania ładunków,
• ochrona – zabezpieczenie towarów przed uszkodzeniem, kradzieżą oraz niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
• kontrola zapasów – śledzenie ilości oraz stanu towarów znajdujących się w magazynie,
• dystrybucja – efektywne przygotowywanie zamówień i wysyłanie towarów do klientów,
• wspomaganie produkcji – zapewnienie ciągłości dostaw potrzebnych materiałów dla procesu produkcyjnego.

Klasyfikacja magazynów

Magazyny można klasyfikować na wiele różnych sposobów. Porównajmy poszczególne rodzaje magazynów przeznaczone do przechowywania określonych towarów.

Typy magazynów pod względem konstrukcji

Magazyny otwarte

Przeznaczone do składowania towarów, które nie wymagają specjalnej ochrony przed warunkami pogodowymi. Najczęściej są to ogrodzone place składowe czy terminale kontenerowe z solidnie utwardzoną powierzchnią (betonową lub asfaltową). Są idealne do przechowywania towarów, takich jak drewno, wyroby ceramiczne, stalowe, żeliwne oraz materiały budowlane. Magazyn otwarty zapewnia niezbędną ochronę dla produktów, jednocześnie oferując łatwy dostęp i minimalne koszty eksploatacji.

Magazyny półotwarte

Wyposażone w zadaszenie oraz dwie lub trzy ściany (z założeniem, że jeden bok zawsze pozostaje otwarty), są przeznaczone do przechowywania towarów, które wymagają dopływu świeżego powietrza, a zarazem nie są odporne na różne warunki atmosferyczne. Magazyny półotwarte najczęściej występują w postaci wiat magazynowych i składuje się w nich np. cement.

Magazyny zamknięte

Magazyny zamknięte są dedykowane przechowywaniu produktów, które ze względu na różne czynniki nie mogą być składowane w sposób bardziej ekonomiczny. Te solidne obiekty magazynowe wykonane są z trwałych elementów budowlanych i często wyposażone w zaawansowane systemy chłodzenia i wentylacji. Do magazynów zamkniętych zaliczamy np. silosy, zbiorniki zamknięte czy budynki magazynowe.

Rodzaje magazynów ze względu na wysokość składowania

Magazyny niskiego składowania towarów

Przeznaczone do przechowywania ładunków na wysokości nie większej niż 4,2 metra.

Magazyny średniego składowania towarów

Pozwalają na przechowywanie towarów na wysokość od 4,2 do 7,2 metra.

Magazyny wysokiego składowania towarów

Umożliwiają przechowywanie towarów na wysokości powyżej 7,2 metra. Obsługa tego typu magazynów odbywa się przy pomocy specjalnych urządzeń (wózki widłowe wysokiego składowania).

Typy magazynów ze względu na pełnioną funkcję

Magazyn produkcyjny

Magazyny produkcyjne służą jako miejsca przechowywania surowców, komponentów oraz półproduktów niezbędnych do procesu produkcji. Ich głównym celem jest minimalizacja czasu przestoju w linii produkcyjnej poprzez zapewnienie ciągłego dostępu do niezbędnych materiałów. Ponadto, często magazyny te przechowują także gotowe produkty, które oczekują na dalsze etapy produkcji lub wysyłkę.

Magazyn dystrybucyjny

Magazyny dystrybucyjne są specjalnie przystosowanymi miejscami, gdzie towar jest gromadzony, uporządkowywany i przygotowywany do dostarczenia klientom lub punktom sprzedaży detalicznej. Odgrywają kluczową rolę w łańcuchu dostaw, umożliwiając efektywną dystrybucję produktów na obszarze, który obsługują.

Magazyn przeładunkowy

Magazyny przeładunkowe, zwane również magazynami tranzytowymi, to miejsca przeznaczone do tymczasowego przechowywania towarów podczas ich podróży między punktem A i B. Stanowią one istotny element w łańcuchu dostaw, umożliwiając składowanie produktów na krótki czas w trakcie transportu. Zazwyczaj znajdują się one w pobliżu głównych szlaków transportowych, takich jak porty, lotniska lub węzły logistyczne.

Magazyn przemysłowy

Magazyn przemysłowy to obiekt przeznaczony do przechowywania różnorodnych materiałów, części, narzędzi oraz gotowych produktów w ramach procesu produkcyjnego. Jest to miejsce, gdzie składowane są artykuły niezbędne do prowadzenia produkcji przemysłowej, takie jak surowce, komponenty czy produkty częściowo ukończone. Magazyny przemysłowe są zazwyczaj zlokalizowane blisko zakładów produkcyjnych, co ułatwia efektywne zarządzanie zapasami i umożliwia szybką dostawę niezbędnych materiałów na linie produkcyjne.

Magazyn dostawczy

Magazyny dostawcze to obiekty przeznaczone do składowania towarów aż do momentu otrzymania na nie zamówień.

Magazyn celny

Miejsce, gdzie przechowywane są towary zwykle w celu odprawy celnej lub opodatkowania. Magazynowanie produktów odbywa się pod ścisłym dozorem celnym regulowanym przez przepisy prawa.

Magazyn konsygnacyjny

Magazyn, w którym dostawca umieszcza swoje towary, ale nadal pozostają one własnością dostawcy, aż nie zostaną sprzedane klientowi. W magazynie konsygnacyjnym dostawca zachowuje kontrolę nad towarami, a płatność następuje dopiero w momencie sprzedaży i wyjścia towaru z magazynu.

Magazyn kontenerowy

Magazyny kontenerowe przeznaczone są do przechowywania kontenerów i zazwyczaj zlokalizowane są w pobliżu portów lub terminali kontenerowych, gdzie odbywa się transport morski lub kontenerowy. Ich celem jest zapewnienie skutecznego zarządzania przepływem kontenerów oraz zapewnienie bezpiecznego i chronionego miejsca do przechowywania tychże kontenerów przed lub po transportowaniu.

Podział magazynów ze względu na stopień zmechanizowania

Magazyny niezmechanizowane

Obsługiwane głównie przez pracowników z wykorzystaniem siły ludzkich mięśni i bez zaawansowanych systemów mechanicznych.

Magazyny zmechanizowane

Wyposażone w częściowe systemy mechanizacji, takie jak przenośniki ułatwiające transport towarów.

Magazyny zautomatyzowane

Opierają się głównie na zaawansowanych technologiach automatyzacji, wykorzystują roboty, systemy sortowania i inne urządzenia do obsługi i przemieszczania towarów bez potrzeby udziału ludzi.

Rodzaje magazynów ze względu na obszar działań

Magazyny centralne

Magazyny stanowiące główne centrum dystrybucyjne. Z reguły otrzymują największe ilości towarów z różnych lokalizacji – zarówno krajowych, jak i zagranicznych.

Magazyny regionalne

Pełnią funkcję punktów przeładunkowych, umożliwiając przemieszczanie towarów pomiędzy magazynami zakładowymi a wysyłkowymi.

Magazyny zakładowe

Znajdują się na terenach fabryk lub przedsiębiorstw produkcyjnych. Ten sposób składowania towarów służy do przechowywania produktów w różnych fazach produkcji, ułatwiając procesy montażu i produkcji.

Magazyny wysyłkowe

Obsługują konkretne rejony sprzedaży, gromadząc produkty gotowe do wysyłki do klientów końcowych.

Podział magazynów ze względu na rodzaj przechowywanych materiałów

Magazyny składujące jednostki ładunkowe

Przeznaczone do przechowywania i obsługi towarów ułożonych na europaletach lub na innych nośnikach, takich jak kartony, kosze czy pojemniki.

Magazyny składujące towary sypkie

Przeznaczone do przechowywania materiałów sypkich, takich jak ziarna, piasek, sól itp. Zapasy te zwykle są gromadzone w luźnej formie, np. w silosach.

Magazyny składujące gazy i ciecze

Duże zbiorniki przemysłowe przeznaczone do przechowywania gazów lub cieczy, takich jak propan, oleje, chemikalia itp.

Magazyny specjalne

Magazyny specjalne przeznaczone są do przechowywania konkretnych towarów w optymalnych warunkach. Zaliczamy do nich magazyny paliw, chłodnie czy przechowalnie owoców. Każdy rodzaj magazynu wymaga stosowania odpowiednich urządzeń do przechowywania i transportu towarów.

Rodzaje magazynów ze względu na dostęp do jednostek ładunkowych

Magazyny z bezpośrednim dostępem

W takich magazynach jednostki ładunkowe są łatwo dostępne dla obsługi magazynowej. Towary są składowane w sposób umożliwiający bezpośrednią identyfikację i pobranie, co przyspiesza proces kompletacji zamówień.

Magazyny bez bezpośredniego dostępu

Magazyny, gdzie dostęp do jednostek ładunkowych nie jest bezpośredni. Stosuje się je tam, gdzie istotne jest maksymalne wykorzystanie przestrzeni wewnątrz budynku.

Usługi magazynowe Czechowice-Dziedzice

Posiadamy magazyn w Czechowicach-Dziedzicach oraz w Stambule, które pełnią funkcję magazynów celnych. Nasze obiekty to magazyny czasowego składowania, gdzie tymczasowo przechowujemy przesyłki w oczekiwaniu na zakończenie wszelkich niezbędnych procedur. Są one stale monitorowane i znajdują się pod nadzorem Urzędu Celnego.

Funkcje magazynów Kontur Polska:

• terminal przeładunkowy – dla przesyłek drobnicowych,
• miejsce konfekcjonowania przesyłek przed transportem,
• miejsce czasowego składowania towarów.

Rodzaje magazynów – podsumowanie

Jak można zauważyć – klasyfikacja magazynów jest zróżnicowana pod wieloma względami, takimi jak funkcje, konstrukcja, obszar działania czy rodzaj przechowywanych materiałów. Wszystkie te rodzaje magazynów spełniają różne funkcje w łańcuchu dostaw oraz są dostosowane do specyficznego charakteru składowanych ładunków i wymagań operacyjnych przedsiębiorstw. Znając te różnice, firmy mogą efektywnie zarządzać swoimi zapasami, optymalizować procesy logistyczne i zwiększać konkurencyjność na rynku.